Gradu koji je u prošlom vijeku bio centar automobilske industrije u Srbiji, bivšoj SFRJ i na Balkanu, dolazak Fiat grupe pored ekonomskih donio je i mnoge druge promjene. U izgradnji jedne od najsavremenijih fabrika automobila u Evropi, izgradnjom dijela budućeg elektroenergetskog sistema, učestvuje i Elnos BL.
Danas je Kragujevac jedno od najvećih gradilišta u Srbiji. Dobrim delom za to je zaslužna kompanija FAS. Zajednička investicija Fiata i države najveća je pojedinačna investicija u industriji Srbije u posljednje vreme, a realno očekivani pozitivni efekti ove investicije prevazilaze efekte bilo koje investicije u Srbiji u posljednjih nekoliko decenija. Kako to izgleda na samom terenu?
Kragujevačka fabrika biće najsavremenija Fiatova kompanija u ovom trenutku. Na temeljima Zastave, FAS privodi kraju rekonstrukciju fabričkih pogona, izgradnju novih objekata i instaliranje najsavremenije proizvodne opreme, a u industrijskoj zoni Grošnica grade se tri nove hale Fiatovih kooperanata. Nebojša Zdravković, zamenik gradonačelnika Kragujevca, kaže da je dolazak Fiata, pored značajnih ulaganja u fabriku, doneo i brojne infrastrukturne investicije poput izgradnje auto-puta do Batočine, Južne obilaznice, tri nova mosta, novog gasovoda i brojnih drugih objekata.
Projekti
Jedna od najvažnijih karika u izgradnji novog proizvodnog centra FAS-a jeste i obezbjeđivanje pouzdanog i stabilnog napajanja kompleksa električnom energijom na svima naponskim nivoima. Elektroenergetski sistem Zastava, u okviru kompleksa FAS, napaja se električnom energijom preko vazdušnog DV 110 kV, vazdušnog DV 35 kV i 35 kV kablovskog voda, koji su priključeni na distributivnu mrežu Elektrošumadije Kragujevac. Za potrebe Fabrike automobila u okviru kompleksa postoje dvije trafostanice: TS 1.35.6 i TS 2.35.6 sa kojih se napajaju pripadajuće trafostanice naponskog nivoa 6/0.4 kV po objektima.
Ugovorom o zajedničkom investicionom ulaganju koji je 2010. godine potpisan između Vlade Republike Srbije i Fiat Grupe Automobila (FGA) predviđena je izgradnja 12 novih TS, prenosnog odnosa 20/0.4 kV
i instalisanih snaga od 5×2.5 MVA, kao osnove za budući elektroenergetski sistem FAS-a. Pošto stvarne potrebe buduće fabrike odstupaju od Ugovorom predviđenog koncepta idejni koncept je napušten i zamenjen novim, a u svemu prema tehnološkim zahtevima i koncepciji buduće proizvodnje. Na osnovu podataka koji su dostavljeni od strane FGA buduća elektroenergetska infrastruktura sastojaće se od 17 TS prenosnog naponskog nivoa 20/0,4 kV i različitih instalisanih snaga. Za potrebe napajanja i priključenja na prenosnu mrežu Republike Srbije predviđena je i izgradnja TS 110/20+35/20 kV sa priključnim dalekovodom 2xDV 110 kV.
Novo postrojenje 0,4kV
Rekonstrukcija složenog sistema elektroenergetskog napajanja neophodna je zbog lošeg stanja u kome se nalaze postojeće trafostanice i pripadajuća 6 kV mreža. Kako je nemoguće identifikovati postupke za obnovu postojećeg sistema, a rekonstrukcija nije ekonomski isplativa i ne bi dala potreban nivo pouzdanosti, planirana je zamjena postojećih TS 6/0.4 kV (19 kom) i izgradnja novih TS 20/0.4 (17 kom) koje će se napajati iz buduće nove glavne TS 110/20+35/20 kV, snage 2x63MVA ONAN, 2×78,75 ONAF u koju će biti ugrađen i rezervni transformator snage 20 MVA. Veza između VN/SN stanice i SN/NN biće izvedena sa četiri prstena 2x3x185 mm2 RGH7H1OR 18/30 kV i jednim 1x3x185 mm2 RGH1OR 18/30 koji će napajati energetski blok. Energetski prstenovi 20 kV polagaće se nadzemno po kablovskim regalima na cevnim i kablovskim mostovima.
U izgradnji budućeg elektroenergetskog sistema Fiat automobila Srbija učestvuje i Elnos BL i to u delu vezanom za isporuku i izgradnju tri nova elektroenergetska postrojenja. Reč je jednoj TS 20/6/0.4 kV 2X10000kVA+3X2500 kVA, koja služi za napajanje energetskog bloka i pogona za proizvodnju Demi vode i dvije nove trafostanice 20/0,4 kV 3x2000kVA+2×1250 kVA, koje napajaju direktno proces proizvodnje. Za izgradnju ovih postrojenja koristimo najsavremeniju Simensovu opremu: transformator Simens – Geofon i postrojenja 6 i 20 kV NX Air i 0,4 kV Sivacon.
Nova TS 20/6/0.4 kV biće izgrađena kao zidani, slobodnostojeći objekat na nivou prizemlja, dok će nove trafostanice Body in withe – TSD i TSF 20/0.4 kV biti izgrađene u objektu na nivou prizemlja.
Ugrađeni najsavremeniji šinski razvod u trafostanicama
Više informacija: ELNOS BL – Banjaluka, Blagoja Parovića 100E, 78 000 Banjaluka, Centrala: + 387 51 388 975, 388 977, Fax: + 387 51 388 974, http://www.elnosbl.com
Sa pozadinom u električnom inženjeringu i dugom istorijom rada u stručnim časopisima, on se fokusira na ključnom sadržaju magazina Mehatronika i stoji iza brojnih inicijativa.
- Inovativna rešenja za optimizaciju potrošnje energije u industriji - 26/06/2025
- magazin Mehatronika: nagradni konkurs #0003 - 25/06/2025
- Danfoss iC2-Micro - 25/06/2025